2007/12/29

BABELIA

El País aldizkariko Babelia gehigarrian, urteko hamar liburuburuak proposatu dituzte ( erderaz noski! ):

BABELIA

1.Vasili Grossman, Vida y destino (Galaxia Gutenberg / Círculo de Lectores)
2.Javier Marías, Tu rostro mañana, 3. Veneno y sombra y adiós (Alfaguara)
3.Jonathan Littell, Las benévolas (RBA)
4.Eugenio Trías, El canto de las sirenas (Galaxia Gutenberg / Círculo de Lectores)
5.Cormac McCarthy, La carretera (Mondadori)
6.Enrique Vila-Matas, Exploradores del abismo (Anagrama)
7.Juan Antonio González-Iglesias, Eros es más (Visor)
8.Belén Gopegui, El padre de Blancanieves (Anagrama)
9.Jorge Wagensberg, El gozo intelectual (Tusquets)
10.Robin Lane Fox, El mundo clásico (Crítica)


2007/12/28

LA NIETA DEL SEÑOR LINH




La nieta del señor Linh.
Philippe Claudel.

Una fría mañana de noviembre, tras un penoso viaje en barco, un anciano desembarca en un país que podría ser Francia, donde no conoce a nadie y cuya lengua ignora. El señor Linh huye de una guerra que ha acabado con su familia y destrozado su aldea. La guerra le ha robado todo menos a su nieta, un bebé llamado Sang Diu, que en su idioma significa 'Mañana dulce', una niña tranquila que duerme siempre que el abuelo tararee su nana, la melodía que han cantado durante generaciones las mujeres de la familia. Instalado en un piso de acogida, el señor Linh sólo se preocupa por su nieta, su única razón de existir hasta que conoce al señor Bark, un hombre robusto y afable cuya mujer ha fallecido recientemente. Un afecto espontáneo surge entre estos dos solitarios que hablan distintas lenguas, pero que son capaces de comprenderse en silencio y a través de pequeños gestos. Ambos se encuentran regularmente en un banco del parque hasta que, una mañana, los servicios sociales conducen al señor Linh a un hospicio que no está autorizado a abandonar. El señor Linh consigue, sin embargo, escapar con Sang Diu y adentrarse en la ciudad desconocida, decidido a encontrar a su único amigo. Tras el gran éxito de "Almas grises", el escritor francés Philippe Claudel (Nancy, 1962) vuelve a causar un gran impacto con esta fábula sobre el exilio y la soledad, o lo que es lo mismo, la lucha por preservar la identidad.

Aurora

EL REFLEJO DE LAS PALABRAS


El reflejo de las palabras.
Kader Abdolah

Ismail, Holandan erbesteratuta bizi den idazle irandarrak korreoz jasotzen du bere aitaren egunkaria.
Nobela eder bat Irango XX. Historian txertaturik.

2007/12/27

EGUBERRIETAKO OPORRAK DIRELA ETA, HIRU ETAPETAKO BIDAIA ZIRAGARRIA PROPOSATZEN DIZUT ORAINGOAN, IRAKURLE:

1940ko Autsbizeko Brunoren zanbulutik … “Zinbulu-zanbulu bat egiteko asmoa dut – esan zion Brunok-. Badakizu, pneumatiko bat eta soka mutur bat erabiliz, zuhaitz baten adarretatik zintzilikatzeko. (…) … eta ordu gutxiren buruan poz-pozik zebilen, pneumatiko zuloaren erdi-erdian jarri eta atzera eta aurrera, zinbulu-zanbuluka, huraxe beste ardurarik izango ez balu bezala munduan, eta huraxe izango ez balitz bezala bizi osoan kulunkarazi zuen zanbulurik deserosoena.” … 1936ko Garraitzetako Jonen zanbulura: …”Neguan kautxuzko gurpil bat aurkitu genuen, eta Katalinek eskolako baratzean ipini zuen, zuhaitz batetik zintzilik, zabu modura. Orain ez zegoen eskolarik, eta zabuak dantza egiten zuen haizearekin, andereñoaren mamuak handik urrundu nahiko ez balu bezala”…. Eta Jonen ametsetako arrautzatik: …”Hegazti bat agertu zen zeruan… antzara zen…Antzara putzuaren ertzean zegoen. Arrautza nabar bat errun zuen eta arrautza putzuan murgildu zen. Otu zitzaidan arrautza hark bazuela munduaren antzik, biak kraskatzear.”…Zorbasek bere amari zin eginik hegan irakatsiko dion kaioaren arrautzera: “…objektu hegalari ezezaguna hurbiltzen ari zen…Kaioa balkoian erori zen. Zikina, belzturik eta usain txarrekoa zen… Geratzen zaizkidan azken indarrekin arrautza errun egingo dut…Zin egiten dizut- esan zion Zorbas katuak.”


PIJAMA MARRADUNAZ JANTZITAKO MUTIKOA
John Boyne
Alberdania, 2007
Jhon Boyne idazle irlandar gaztearen liburu arrakastatsua dugu hau. Ahoz-aho transmititua izan da obra hau hogeita bat hizkuntzatan eta orain Mirentxu Larrañagak oso euskara ulerkorraz itzuli berri du Alberdaniarentzat. Argitaletxe berak kontra-azalean ez du istorioaren laburpen tentatzailerik egin nahi izan oraingo honetan “…oraingoan iruditu zaigu liburuaren irakurketa zapuztuko genukeela. Uste dugu garrantzitsua dela gaiaz ezertxo ere jakin gabe has zaitezen liburua irakurtzen”. Bat nator haiekin. Har ezazue bidaia hunkigarri honetarako txartela, Bruno bederatzi urteko mutikoa bidaide izango duzue: gozatu bere inozentziaz hesiaren bi aldetako errealitate gordinean.


URTEBETE ITSASARGIAN
Miren Agur Meabe
Elkar, 2007
2007ko Euskadi Gazte Literatur Saria jaso berria du Miren Agur Meabek obra honengatik, iazko lan onenetarikoa den istorio honek hamahiru urteko gazte bat du protagonista eta haren bidez ezagutu ahal izango dugu 36ko gerra. Jonek Brunok bezalaxe egoeraren latzak sorturiko une hunkigarriak bizi egingo ditu. Gertakari historikoak eta fikziozkoak nahasten dira gure gazte literaturan gutxitan landu den gaiaren inguruan.
Interesgarria gerta daiteke gaztetxo irakurlearen galderek etxean sor dezaketen hizpidea, liburu hau gurasoekin konpartitu daiteken irakurgaia baita.

KAIO BATEN HISTORIA ETA HEGAN EGITEN IRAKATSI ZION KATUARENA

Luis Sepulveda

Alberdania, 2007

Idazle txiletarrak 1996an “8 eta 88 urte bitarteko gazteendako” idatzi zuen eleberri hau euskaratu digu Jesus Mari Mendizabalek. Gizakiak bere esku duen eta hain gaizki kudeatzen duen natur ondarea kritikatu egiten du Luis Sepulvedak.

Animaliak ditugu protagonistak: Zorbas katua eta bere lagunak; Afortunada, marea beltzak akabatu zuen Kengah-en txitoa eta katua izan nahi duen kaioa; Hamburgoko etxarteetako arratoiak; Matias, tximino zaindaria. Hauek guztiek ikasi beharreko lezio bat baino gehiago emango digute antza xume bezain indartsua den nobela labur honetan.




Izaskun

DIORAMAK


DIORAMAK
Patxi Iturregi
Elkar, 2006

DIORAMAK .
Diorama, definizioz, bi aldeetatik irudiak margotuak dauzkan izara handia da, txandaka alde batetik eta bestetik argiztatzen dena eta iluntasunean dauden ikusleei irudi ezberdinak sortzen dizkiena.
Patxi Iturregi laudiotarraren hirugarren ipuin-bilduma dugu hau: guztira 66 ipuin laburrez osaturikoa, haietako batzuk oso laburrak, mikroipuinak direlarik.
Mezu txiki asko transmititzen dizkigu: absurduak, tragikoak, ironikoak, errealistak, kritikoak…Anekdota eta gertakari txikietan oinarritzen dira, egunerokoak izan daitezkeen gertaera, bizipen xume edo anekdotak dira, eszena solte errealista eta efektistak. Giza harremanak dira nagusi, une batez, ia konturatu gabe, okertzen direnak.
Nahikoa da kasualitate absurdu bat, garrantzirik ez duena irudiz, baina ikaragarrizko eragina duena dena hankaz gora jartzeko edo eguneroko bizitzaren ustekabe eta gordintasuna azalarazteko, errealitatearen alderdi ezkutuak biluzteko.
Pertsonaiak (errekonozitzen ez duten haur heroia; berri txarragoak nahiago zituen alaba; zapata zulodun pobreak; etxeko parasitoak; arrantzalearen emaztea…) une, eszena horietan harrapaturik gelditzen dira, ezagun eta ezezagunak diren mugen artean, segurtasuna pitzaturik kontrolaezina den bizitzaren ustekabean eta irakurleak parte hartu beharko du. Hain dira handiak elipsiak narrazio batzuetan non irakurlearen gain geldituko baita hutsuneak betetzeko ardura. Atea zabalik dago interpretaziorako.
Patxi Iturregik erabiltzen duen hizkuntza zuzena da, ez dago hitz bakar bat ere soberan; argia eta ulerkorra, dotorea.


DIORAMAK
Egilea: ITURREGI, PATXI

LITERATURA

ISBN: 84-9783-383-X 14,60 €

PATXI ITURREGI: "Zenbaitetan pentsatzen dut idazlea baino areago medium bat naizela"

Ipuingintzaren erakusleiho moduko bat da Dioramak, 66 ipuin laburrez osaturiko bilduma: pasadizo xehe eta anekdota ia ezdeusetatik abiatzen da, berariaz, apurka-apurka argumentu sendoago eta giro trinkoagoetara pasatzeko. Tartean, era guztietako istorioak: tragikoak eta komikoak, errealistak eta fantastikoak, psikologikoak eta absurdoak… Denetan ere, bere marka uzten du Patxi Iturregik: idazkera doi eta dotorea, erritmoa eta tonua guztiz menderatzea, soberako hitz bat bera ere ez uztea.

Izaskun

AMAREN ESKUAK



“AMAREN ESKUAK”.- Karmele Jaio.-Elkar.- 2006.

Karmele Jaio gasteiztarraren lehenengo nobela honek VII Igartza Saria, gazteendako antolaturik dagoen sari garrantzitsua, irabazi zuen.
Nerea, Luisa, Dolores, Lewis, Maialen, Xabier, German, Paulo, Karlos, Maite, Fidel.
Ospitalea, etxea, Izagirre jatetxea, faroa, egunkariko erredakzioa.
Ama-alaba arteko harremana: “amaren eskuak” , eleberrian behin eta berriz errepikatzen den txuri-beltzezko argazkia, ospitaleko izaren gaineko eskuak, amaren eskuak. Babesa, alabarenganako amaren babesa alderantzizko bihurtuko da. Alabaren ikuspuntutik jorratuko da istorioa, Nerea oso da sentibera eta bere sentimenduak azalduko zaizkigu: maitasuna, beldurra, pena, kulpa, ardura, malenkonia, tristura, amorrazioa, jakin-mina, eskerrona… pertsona eta egoera desberdinekiko sentimenduak izango direlarik. Nereak ezagutzen ez zituen bere amaren gauza asko deskubritzen joango da “behin eta berriz margoturiko armairuaren jatorrizko kolorea” berreskuratu ahala, “pintura-geruzak” garbitu ahala.
Bestaldetik, iraganera egingo duen bidaiaren tarteko uneetan bizitza eta lana, familia eta etxea ere uztartzeko ahaleginak erakutsiko dizkigu bere gaur eguneroko errealitatean, Nerea gaur egungo emakume, ama, emazte, alaba, etxekoandre, lagun, langilea baita. Ezinaren nekea.
Lehen eta orain aldia tartekatzen dira narrazioan elkarrizketa eta bakarrizketaz, esaldi labur eta hizkera argiz, ulerkorraz. Oso erraz,atseginez, irakurtzen den eleberri xumea dugu hau nahiz eta, beharbada, irakurlea hondorago joateko gogotan gelditu, erlazio horietako gosea ez ase.


ISBN: 84-9783-342-2 14,90 €



KARMELE JAIO: "Arazoen aurrean kikilduta bizitzearen kontrako garrasia da nobela"

Nereak 35 eta 40 urte bitartean dauzka; noizbait maite izandako lana baina egun estresaturik daukana, egunkari batean; senar jator eta alaba zoragarria, zeinei ez dien eskaintzen behar luketen arretarik; eta istorio bat iraganean, oroimenetik erauzi nahi lukeena; eta ama ospitaleko ohean lo, inoiz esnatuko den jakin ezinik.


Izaskun